Lumbago - wanneer je plotseling nauwelijks kunt bewegen.

Je kunt je plotseling niet meer bewegen en je onderrug doet pijn? Dan heb je misschien last van spit (lumbago).

Als je al eens spit gehad hebt, dan weet je hoe pijnlijk dat is. De hevige pijn in combinatie met totale bewegingsbeperking zorgen ervoor dat je een paar dagen gebocheld rondloopt. Als daar ook uitstralende pijn naar de benen bij komt, wordt in de geneeskunde van een ischiasneuralgie gesproken.

Volgens de resultaten van een Duitse studie naar rugpijn lijdt 85 procent van de bevolking minstens een keer in zijn leven aan spit. Bijzonder interessant: niet per se ouderen worden getroffen, maar vooral mensen tussen dertig en vijftig jaar oud.

01. Wat is spit?

Acuut spit is een functiebeperking van de rugspieren, meestal in de regio van de lendenwervelkolom. Vaak ontstaat spit bij alledaagse bewegingen zoals tillen, bukken of opstaan uit een zittende positie. Spit is een beschermingsmaatregel van je lichaam waarbij de spieren in je onderrug reflexmatig samentrekken. Zo worden de wervelkolom en zenuwstrengen beschermd tegen letsels. De verhoogde spanning leidt naast de klassieke bewegingsbeperking en pijn tot een hoge drukgevoeligheid in de regio van de lendenwervelkolom. Goed om te weten: bij spit wordt de wervelkolom niet beschadigd. Er kunnen geen veranderingen worden vastgesteld aan de zogenaamde passieve structuren zoals wervels, tussenwervelschijven en ligamenten.

Spit wordt daarom vaak in de categorie van de aspecifieke rugpijn ingedeeld. Ongeveer 80 procent van de acute en chronische rugpijn valt daaronder. Aspecifiek betekent dat de oorzaak van de pijn onbekend is. Waarom? Omdat er bij de gebruikelijke diagnostische methodes over het algemeen geen spierverhardingen, bindweefselverklevingen en myofasciale onevenwichten ontdekt worden.

02. Symptomen van spit

Spit (lumbago) wordt vooral gekenmerkt door plotse, hevige, lage rugpijn. Die pijn is vaak diffuus en iedereen die er last van heeft, beschrijft deze anders. Je kunt in ieder geval amper of helemaal niet meer overeind komen of je normaal voortbewegen. De reden voor deze symptomen: je sterk overbelaste rugspieren en bindweefsel moeten nog harder werken als je rechtop staat. Daarom worden er pijnprikkels naar je lichaam gestuurd.

De rugpijn neemt meestal binnen een paar dagen af. Toch moet gecontroleerd worden of er geen ernstige neurologische schade ten grondslag ligt aan de pijn of dat deze mogelijk op een hernia wijst.

Raadpleeg zeker je arts als je een van deze symptomen van spit ervaart:

• jeuk of tintelingen (vooral in je benen)
• complete gevoelloosheid
• verlies van de motorische controle (onvermogen om bewegingen te coördineren)
• verlies van de darm- of blaasfunctie (bedplassen of ongecontroleerde stoelgang)
• ernstige onbeweeglijkheid en / of niet meer kunnen lopen (niet te verwarren met pijnlijke bewegingen die ondanks dat alles toch nog uitgevoerd kunnen worden)

03. Wat zijn de oorzaken van spit?

Vaak in een voorovergebogen houding (blijven) zitten:
Als je veel in een gekromde houding zit, breng je de biomechanica van het bekken en de wervelkolom flink uit balans. Als je veel zit, dan worden je spieren en het bindweefsel aan de voorkant van je lichaam namelijk steeds vaster en minder soepel. Deze worden als het ware “korter”. Je buikspieren en heupbuigers trekken hevig aan je bekken en je onderrug. Je rug- en bilspieren proberen dan de hoge spanning tegen te gaan. Wanneer het onevenwicht op een bepaald moment zo groot wordt dat het niet meer kan worden gecompenseerd, dan ontstaat de typische, beschermende spanning van spit. En maar goed ook: dit natuurlijke waarschuwingssignaal van het lichaam attendeert je op deze verkeerde spanning en beschermt je tegen onherstelbare letsels aan de wervelkolom.

Spierzwakte als oorzaak van je bewegingsbeperking:
het is ook mogelijk dat je diepe stabiliserende rompspieren te zwak zijn en dat deze daarom het hierboven beschreven myofasciale evenwicht tussen de voor- en achterzijde van je lichaam niet kan bewaren. Als je dan een plotse beweging maakt, zoals het tillen van een krat, dan moeten de rugspieren reflexmatig samentrekken om je wervelkolom te beschermen.

“In tegenstelling tot de wijdverbreide opvatting zijn de tussenwervelschijven in de meeste gevallen niet de oorzaak van spit, maar wel de pijnlijke verhardingen van spierbindweefsels. In dergelijke gevallen kunnen speciale oefeningen thuis de weefsels ontspannen. Het myofasciale evenwicht wordt daardoor hersteld en er kunnen zeer goede resultaten geboekt worden.” Dr. Torsten Pfitzer, holistisch pijntherapeut en gezondheidscoach

04. Behandeling van spit

Ontzien in de acute fase

In de acute fase kun je jammer genoeg niet veel doen, behalve rustig blijven en je lichaam een pauze gunnen. Om bij acute gevallen van spit voor verlichting te zorgen, kan het helpen om de lage rugspieren te ontlasten. En dat is heel gemakkelijk: ga op de grond liggen en leg je benen op een stoel of krukje. Ook warmte door middel van bedkruiken of warmtepleisters kan voor hulp bij spit zorgen.

En zodra het weer mogelijk is, moet je in elk geval bewegen!

Zodra je je weer kunt bewegen, dan moet je dat zeker doen. Ook als dit een beetje pijn doet. Lichte beweging helpt bij de behandeling van spit namelijk om het stijve gebied te stimuleren en beter te voorzien van voedingsstoffen. Zo worden de klachten duidelijk sneller minder dan bij het complete ontzien.

De spanning verlagen

Kun je weer goed en relatief pijnvrij bewegen? Dan kan het gerichte gebruik van de BLACKROLL® producten zeer nuttig zijn om spieronevenwichten te herstellen bij de behandeling van spit. De gelijkmatige druk van zelfmassage met foam rollers zorgt ervoor dat de spierbindweefsels beter gevoed en gesmeerd worden. De oefeningen bij spit hebben invloed op het centrale zenuwstelsel, dat onder andere de spierspanning stuurt. Juist langzaam rollen en drukpunttechnieken verlagen de spierspanning. Dat is belangrijk om het evenwicht in het bekken en de lendenwervelkolom te herstellen.

Training van het bewegingsbereik

Je kunt de verlaagde spierspanning nu gebruiken om het beperkte bereik doelgericht te mobiliseren. Het fasciale weefsel is in de stijfheidsfase hard geworden en heeft zijn natuurlijke rasterstructuur verloren. Die structuur is de basis voor een goede beweeglijkheid in alle mogelijke richtingen. Met behulp van stretchen zorg je voor heroriëntatie van de fasciale structuren, maar ook voor verdere ontspanning.

Versterking

Te zwakke en inactieve spieren zijn geneigd om overspannen te raken. Met gerichte krachtoefeningen bereik je precies die spieren die je helpen om de uit balans geraakte spanningsopbouw opnieuw onder controle te krijgen.

Gedragswijziging op lange termijn en aspecifieke beweging

Beweging is een maatregel die meestal compleet onderschat wordt bij de behandeling van spit. Geen specifieke rek- of krachtoefeningen, maar activiteiten zoals gaan wandelen of klassieke gymnastiek.

Het efficiëntste en duurzaamste bij training en algemene gedragswijzigingen: stop met de activiteiten die het eigenlijke probleem veroorzaakt hebben. Om te beginnen raden we je iets heel makkelijks aan, dat je in je dagelijkse leven kunt integreren: sta na elke maaltijd op en ga tien minuten relatief snel wandelen. Dat levert je veel op: je ondersteunt je spijsvertering, verbetert cognitieve processen en de doorbloeding en je gaat het vele zitten tegen.

05. Preventie van spit (lumbago)

Het beste is om het helemaal niet tot spit te laten komen. Hoe doe je dat? Door meer en vooral regelmatiger te bewegen en merkbare bewegingsbeperkingen of zichtbare verkeerde houdingen tijdig tegen te gaan. Beperk in je dagelijkse leven bewegingen en houdingen die de voorkant van je lichaam verder in een korte houding brengen. Bijvoorbeeld zittende houdingen, typische buikspieroefeningen waarbij je spieren verkorten, maar ook op je zij slapen met opgetrokken benen. Onze tip: Beweeg veelzijdig en voorkom spit met de volgende oefeningen.