Wat te doen tegen kuitpijn? Oorzaken en behandeling

Misschien heb je soms of zelfs regelmatig last van kuitpijn na het joggen? Misschien heb je ook last van gespannen, verharde of verkrampte kuiten in andere situaties? We leggen uit wat kuitpijn kan veroorzaken en hoe je ermee om kunt gaan.

01. Wat is kuitpijn?

De problematiek is ernstiger als de pijn in de kuit wordt veroorzaakt door doorbloedingsstoornissen of zenuwirritaties. Deze problemen zien we ook terug bij een compartimentsyndroom. Dergelijke gevallen zijn zeldzaam, maar je moet dan dringend naar de dokter om gezondheidscomplicaties op lange termijn te voorkomen.

02. Welke symptomen gaan vaak gepaard met kuitpijn?

Omdat de oorzaken van kuitpijn zo uiteenlopend kunnen zijn, zijn de symptomen ook divers. Ze kunnen afzonderlijk of in combinatie voorkomen:

• pijn in de kuit (in rust, tijdens of na lichamelijke inspanning of ‘s nachts)
• beperkte beweeglijkheid van het enkelgewricht
• krachttekort of zelfs krachtverlies bij het strekken van de voet
• gevoelloosheid of tintelingen langs het onderbeen
• Krampen ‘s nachts

Wanneer naar de dokter gaan?

Ook al gaat kuitpijn meestal vanzelf over en is het geen reden tot bezorgdheid, in de volgende gevallen moet je zeker een arts raadplegen. Soms moet de juiste behandeling snel worden gegeven om op lange termijn gezondheidsproblemen te voorkomen.

• plotselinge, onverklaarbare hevige pijn
• aanhoudende of vaak terugkerende klachten

03. Kuitpijn in rust

ls je in rust kuitpijn hebt, kan dit verschillende oorzaken hebben. Het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en de juiste actie te ondernemen om verlichting te vinden of ernstigere gezondheidsproblemen uit te sluiten.

Probeer allereerst om je kuiten te ontspannen en ze rust te geven. Een lichte massage of de toepassing van warmte kan helpen om de spieren van de benen los te maken en de pijn te verminderen. Doe dit voorzichtig om de spieren niet verder te irriteren.

Als de pijn aanhoudt of verergert, is het raadzaam om een arts te raadplegen. In sommige gevallen kan kuitpijn in rust een indicatie zijn van ernstigere problemen, zoals diepe veneuze trombose, waarvoor onmiddellijk medische hulp nodig is. Je arts kan een nauwkeurige diagnose stellen en je specifieke behandeladviezen geven.

Andere veel voorkomende oorzaken van kuitpijn in rust kunnen een aantal factoren omvatten, zoals na blessures, variërend van spierproblemen tot ernstigere aandoeningen. Hier zijn enkele veelvoorkomende oorzaken: 

1.    Spierkrampen of verrekte spieren: Kuitpijn is vaak het gevolg van spierkrampen die plotseling kunnen optreden, vooral in rust. Spierverrekkingen, waarbij spiervezels overbelast of licht gescheurd zijn, kunnen ook pijn veroorzaken.
2.    Overbelasting: Overmatige lichamelijke activiteit of een plotselinge toename van de trainingsintensiteit kan leiden tot overbelastingsschade aan de kuitspieren, wat ook pijn in rust kan veroorzaken.
3.    Circulatiestoornissen: Een slechte bloedsomloop in de benen, zoals bij perifeer arterieel vaatlijden (PAD), kan pijn in de kuiten veroorzaken, wat merkbaar is in rust.
4.    Diepe veneuze trombose (DVT): Een diepe veneuze trombose is een bloedprop in een diepe ader, vaak in het been, die pijn en zwelling kan veroorzaken. Dat is een medisch noodgeval, omdat het stolsel levensbedreigend kan worden als het losraakt en in de longen terechtkomt.
5.    Zenuwcompressie of -beschadiging: Beschadiging of compressie van zenuwen in de wervelkolom (zoals bij een hernia) of in de benen kan leiden tot pijn, gevoelloosheid of zwakte in de kuiten, zelfs in rust.
6.    Bijwerkingen van medicijnen: Bepaalde medicijnen, waaronder statines om het cholesterolgehalte te verlagen, kunnen spierpijn als bijwerking hebben, ook in de kuiten.
7.    Mineraaltekort: Een tekort aan bepaalde mineralen, zoals magnesium, kalium of calcium, kan leiden tot spierkrampen en pijn.

Zorg altijd voor een goede algemene gezondheid en fitheid. Regelmatige lichaamsbeweging van gemiddelde intensiteit kan je helpen om je spieren sterk en soepel te houden en zo spierkrampen en pijn te voorkomen. Let op dat je je niet overbelast en geef je lichaam genoeg tijd om te herstellen. In de meeste gevallen kan een vroege diagnose en behandeling van de oorzaken helpen om de pijn te verlichten en verdere complicaties te voorkomen. 

04. Kuitpijn bij het lopen

Kuitpijn treedt vaak op tijdens het lopen en treft mensen van alle leeftijden. Dit type pijn kan door verschillende factoren worden veroorzaakt en varieert van licht ongemak tot ernstige gezondheidsproblemen. Hier zijn enkele mogelijke redenen waarom je kuit pijn doet als je loopt:

1.    Spiervermoeidheid of overbelasting: Lange wandelingen of toegenomen lichamelijke activiteit kunnen leiden tot spiervermoeidheid, wat pijn in de kuiten veroorzaakt.
2.    Spierverrekkingen: Snelle bewegingen of ongebruikelijke belasting kunnen leiden tot een verrekte kuitspier, die pijn veroorzaakt tijdens het lopen.
3.    Achillespeesontsteking: Ontsteking of irritatie van de achillespees, die de kuitspieren met het hielbeen verbindt, kan pijn in de kuit veroorzaken.
4.    Perifere arteriële aandoening (PAD): Een vernauwing of verstopping van de slagaders in de benen kan de bloedtoevoer beperken en leiden tot pijn bij het lopen.
5.    Diepe veneuze trombose (DVT): Een bloedstolsel in een diepe ader in het been kan pijn, zwelling en roodheid veroorzaken.
6.    Compartimentsyndroom: Een verhoogde druk in een spiergebied in de benen kan leiden tot ernstige pijn, vooral tijdens het bewegen.

Luister in het algemeen altijd naar je lichaam en raadpleeg bij twijfel of bij zeer ernstige pijn een arts. Zorg er altijd voor dat je op de juiste manier traint en vergeet nooit om jezelf en je lichaam genoeg tijd te geven om te rusten en te herstellen.

We laten je de belangrijkste oefeningen zien waarmee je stijfheid in de kuitspieren en bindweefsels kunt losmaken, de beweeglijkheid kunt verbeteren en spieren kunt activeren en versterken die bij kuit- en voetklachten vaak tekorten vertonen.

De benadering van BLACKROLL® houdt het volgende in:

• myofasciale zelfmassage
• diepe spanningspunten losmaken
• mobilisatie- en rekoefeningen
• activerings- en versterkingsoefeningen

05. Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van kuitpijn?

We leggen uit hoe je onderscheid kunt maken tussen de verschillende oorzaken van kuitpijn. Neem bij twijfel echter contact op met een arts die je een betrouwbare diagnose kan geven.

De spieren als oorzaak van kuitpijn
Tijdens sportactiviteiten zoals joggen of voetballen krijgen veel mensen kuitkramp door overbelasting. Hierdoor gaan een of meer kuitspieren onwillekeurig samentrekken. Dat kan erg pijnlijk zijn en gepaard gaan met een verharding van de kuit. Zelfs als de kramp snel verdwijnt, kan je kuit nog enkele dagen hard en gespannen aanvoelen.

Een andere veel voorkomende spieroorzaak van kuitpijn zijn verrekte spieren en gescheurde spiervezels. Beide treden meestal op tijdens een krachtige afzet met de voet in het binnenste deel van de gastrocnemius - bijvoorbeeld bij sprinten of springen. De pijn wordt meestal beschreven als scherp met een scheurend gevoel en is meer uitgesproken bij spiervezelscheuren. Daarnaast beperkt deze mobiliteit en kracht enorm. Een grote spiervezelscheur gaat ook gepaard met zwelling en blauwe plekken (hematoom).

Een directe klap op de kuit - bij sport bijvoorbeeld door een hard schot of een val van een tegenstander - veroorzaakt echter eerder een spierkneuzing. Je zult ook een scherpe pijn voelen, maar in vergelijking met een gescheurde spiervezel gaat dit vaker gepaard met zwelling en een hematoom (blauwe plek).

Pezen als oorzaak van kuitpijn

Kuitpijn kan ook onafhankelijk van de kuitspieren optreden, bijvoorbeeld bij acute of chronische overbelasting van de achillespees of een achillespeesruptuur. Overbelasting van de achillespees uit zich meestal als een scherpe pijn in het getroffen gebied, die gepaard gaat met een brandend gevoel langs de kuitspieren. Je zult ook spanning voelen in je kuit. Deze symptomen treden geleidelijk en in toenemende mate op. De oorzaken: een ontstekingsproces of een degeneratieve structurele verandering in de pees. Een achillespeesruptuur daarentegen ontstaat plotseling en gaat gepaard met een scherpe pijn. Sommigen beschrijven een knallend geluid. Het is dan moeilijk of onmogelijk om op dat been te staan en de tenen te strekken.

Circulatie als oorzaak

Andere oorzaken van kuitpijn zijn diepe veneuze trombose of perifere arteriële occlusie, die beide een doorbloedingsstoornis veroorzaken.

Bij diepe veneuze trombose vormt zich een bloedstolsel (trombus) in een ader in het onderbeen. Bij het geringste vermoeden raadpleeg je een arts, want de trombus kan losraken en bijvoorbeeld in de longen terechtkomen. Typische symptomen: roodheid en zwelling, een warm gevoel en toegenomen pijn in het kuitgebied, zelfs in rust of ‘s nachts. Hierdoor kunnen je kuitspieren verkrampen. Het risico op diep veneuze trombose neemt toe met de leeftijd, bij overgewicht, roken en een lage activiteitsgraad. Zwangerschap en eerdere operaties kunnen het optreden ook bevorderen.

Bij perifeer arterieel vaatlijden (‘claudicatio intermittens’ of ‘etalagebenen’) worden de slagaders van het onderbeen minder van bloed voorzien. De oorzaak is meestal arteriosclerose (‘aderverkalking’). Het veroorzaakt pijn in de voet en de kuit, mogelijk tot aan de heup, voornamelijk tijdens het lopen. Als deze oorzaken erg uitgesproken zijn, voel je de pijn al na een paar meter. Er kan ook een krampachtig gevoel optreden. Alleen als je stopt, verdwijnt de pijn.

Zenuwen als oorzaak

Zenuwbeknelling kan de zenuwen naar of in de kuit irriteren. De gevolgen: gevoelloosheid, tintelingen en/of een scherpe pijn. Het kan ook leiden tot spierzwakte en zelfs functionele beperkingen in het dagelijks leven.

Compartimentsyndroom als oorzaak

Een andere oorzaak van kuitpijn is het compartimentsyndroom. Ernstige zwelling of hematoom verhoogt de druk op het weefsel - en kan de bloedvaten en zenuwen in het onderbeen afknellen. Wanneer zenuwen geïrriteerd zijn, voel je vooral gevoelloosheid en tintelingen. Als de bloedvaten zijn aangetast, wordt de pijn vooral veroorzaakt door inspanning. Als de aandoening aanhoudt, kan er blijvende schade optreden.
 

De scholspier, ook bekend als de soleus, is een belangrijk onderdeel van de kuitspieren en kan pijn veroorzaken als hij overbelast of geblesseerd raakt. Deze pijn kan worden uitgelokt door intense lichamelijke activiteit zoals rennen, springen of wandelen op oneffen terrein. De scholspier is bijzonder gevoelig voor overbelasting omdat hij constant actief is tijdens het lopen en staan. Om de pijn in de scholspier te verlichten, is het belangrijk om het lichaam voldoende rust te geven, rekoefeningen te doen en de belasting geleidelijk op te voeren om overbelasting te voorkomen.

Pijnlijke spieren in de kuiten zijn een veel voorkomend verschijnsel dat kan optreden na ongewone of intensieve lichamelijke activiteit. Het wijst erop dat de spiervezels kleine microtrauma‘s hebben opgelopen door het natuurlijke aanpassingsproces van het lichaam aan stress. Spierpijn wordt meestal een dag of twee na de training merkbaar en wordt gekenmerkt door een combinatie van pijn, stijfheid en soms zwelling in de getroffen spiergebieden.

Hoewel spierpijn in de kuiten onaangenaam kan zijn, wordt het niet beschouwd als een ernstige blessure, maar eerder als een normaal onderdeel van het trainingsproces dat duidt op een toename in spieruithoudingsvermogen en kracht. Om pijnlijke spieren te verlichten, kunnen lichte rekoefeningen, massages, warme baden of warmte helpen. Geef het lichaam bovendien voldoende tijd om te herstellen voor de volgende intensieve inspanning. Hydratatie en een evenwichtig dieet ondersteunen eveneens het genezingsproces. Met regelmatige training past het lichaam zich aan, waardoor de intensiteit en frequentie van spierpijn verminderen.

De meeste kuitpijn die zijn oorsprong vindt in de spieren kan zelfstandig worden verlicht of weggenomen met gerichte oefeningen. Zelfs als de achillespees overbelast is, helpen oefeningen vaak. In het geval van een achillespeesscheuring, bloedsomloopstoornis of zenuwirritatie is echter medische behandeling vereist.

We laten je de belangrijkste oefeningen zien die de spanning in de kuitspieren en fascia losmaken, de mobiliteit in het beste geval verbeteren, spieren die vaak kuit- en voetklachten veroorzaken activeren en versterken.
De BLACKROLL®-aanpak omvat

•    myofasciale zelfmassage
•    losmaken en idealiter loslaten van diepe spanningspunten
•    mobilisatie- en rekoefeningen
•    activerende en versterkende oefeningen

Om kuitpijn effectief te voorkomen, is het essentieel om in je dagelijks leven preventieve maatregelen te treffen. De volgende tips kunnen je helpen om kuitpijn te voorkomen en de gezondheid van je benen en voeten te bevorderen:

• Doe preventieve oefeningen: De oefeningen die verlichting geven bij bestaande kuitpijn zijn even effectief voor preventie. Integreer specifieke oefeningen voor je kuitspieren in je routine, bijvoorbeeld na het joggen of andere sportieve activiteiten.
• Drink voldoende water: Voldoende hydratatie is cruciaal om uitdroging te voorkomen, wat spierkrampen in de hand kan werken. Zorg ervoor dat je elke dag voldoende drinkt, vooral voor, tijdens en na de training.
• Let op je mineralenbalans: een evenwichtige inname van natrium, kalium en magnesium is essentieel voor de vochtuitwisseling en voor een optimale spier- en zenuwfunctie. Overloop je voeding en vul zo nodig mineralen aan om tekorten te voorkomen.
• Verhoog de intensiteit van je training op de juiste manier: Voorkom overbelasting: verhoog de intensiteit van je trainingssessies geleidelijk. Dat geldt vooral als je meer gaat sporten. Zorg ervoor dat je je trainingsniveau realistisch inschat en aanpast. Regelmatige pauzes zijn ook belangrijk om je lichaam de tijd te geven om te herstellen.
• Kies het juiste schoeisel: Het juiste schoeisel speelt een cruciale rol, vooral als je vaak te voet bent. Investeer in schoenen met goede demping om je kuitspieren zo min mogelijk te belasten. Let bij het kiezen van je schoen ook op de vorm; de schoen mag niet te strak of te los zitten. Op blote voeten lopen, vooral in de zomer, kan ook de voetspieren versterken en de natuurlijke voetfunctie bevorderen.
• Rek- en ontspanningsoefeningen: Integreer regelmatige rekoefeningen voor de kuiten in je routine om de flexibiliteit te vergroten en spierspanning te voorkomen. Yoga of pilates kan ook helpen om de spieren te ontspannen en de bloedsomloop te bevorderen.
• Geoptimaliseerde voeding: Een uitgebalanceerd dieet, rijk aan vitaminen, mineralen en antioxidanten, ondersteunt de gezondheid van de spieren en kan ontstekingen verminderen. Overweeg voedingsmiddelen die rijk zijn aan omega 3-vetzuren, evenals verse groenten en fruit.

Door deze maatregelen in je dagelijkse leven te integreren, kun je niet alleen kuitpijn voorkomen, maar ook je algemene fysieke prestaties en welzijn verbeteren.