Oma’s 5 beste huismiddeltjes tegen slapeloosheid

Als je niet goed slaapt, hoef je niet meteen pillen te slikken. Wij presenteren 5 huismiddeltjes uit grootmoeders tijd die ook jou kunnen helpen bij een verkwikkende slaap.

Heb je last van slapeloosheid, maar wil je je problemen eerst op een natuurlijke manier onder controle krijgen? Dan kunnen we iets leren van oma‘s huismiddeltjes. Deze werken vaak net zo goed als slaappillen, maar hebben geen bijwerkingen en zijn niet verslavend. In ons artikel onthullen we de beste natuurlijke remedies tegen slaapstoornissen en leggen we de oorzaken van slaapstoornissen uit. Je kon tenslotte altijd op oma vertrouwen, toch?  

We hebben allemaal wel eens last van slaapstoornissen. En dat is volkomen normaal – zolang we maar een paar nachten slecht slapen en het geen permanente toestand wordt. Tenzij er een onderliggende organische oorzaak of psychiatrische ziekte is, verdwijnen slaapproblemen meestal snel wanneer de omstandigheden die ertoe geleid hebben verdwijnen.

Veel voorkomende oorzaken van slapeloosheid zijn externe (exogene) factoren, bijvoorbeeld storingsbronnen zoals licht of lawaai, geuren, jetlag en ploegendienst.  

Een slechte slaaphygiëne kan er ook toe leiden dat je ‘s nachts in je bed ligt te woelen in plaats van rustig te slapen. Een ongeschikte matras of het verkeerde kussen kan zorgen voor een slechte slaaphouding en je wakker houden of wakker maken. Ook het blauwe licht van elektronische apparaten zoals tablets en smartphones, die we graag af en toe meenemen naar bed, is een storende factor bij het inslapen – en bedtijd wordt daardoor steeds verder uitgesteld.  

Acute psychologische stress kan je slaap ook verstoren: door professionele en private angsten en zorgen draaien je gedachten rondjes en krijg je stress.  

De gevolgen van slapeloosheid merk je de volgende dag heel duidelijk: minder veerkracht, concentratieproblemen, prikkelbaarheid of hoofdpijn zijn maar een paar van de symptomen die zich laten voelen als je niet genoeg slaap krijgt. Maar voordat je meteen naar de dokter gaat of je toevlucht neemt tot chemisch geproduceerde slaappillen, kun je je slaapprobleem ook onder controle krijgen met eenvoudige huismiddeltjes.  

Als er echter een psychiatrische ziekte is vastgesteld, moet de oorzaak eerst medisch worden behandeld. Onze tips tegen slaapstoornissen (slapeloosheid) kunnen dan ondersteunend werken, maar zullen waarschijnlijk niet voldoende helpen om de problemen te bestrijden. Praat in dat geval met je arts of therapeut over hoe je je slaapstoornissen onder controle kunt krijgen en vul deze therapie aan met huismiddeltjes uit grootmoeders tijd. Hier zijn 5 huismiddeltjes tegen slapeloosheid die onze grootmoeders hielpen om lekker te dromen. 

Er bestaat echt een oplossing voor de meeste slaapproblemen. En niet alleen onze grootmoeders wisten dit, maar ook vele generaties voor hen. Al in het stenen tijdperk namen mensen hun toevlucht tot kruidengeneeskunde, die doorheen de oudheid, de middeleeuwen en onze grootmoeders is doorgedrongen tot de moderne tijd.  

Als je vaak slapeloos wakker ligt, kun je gebruikmaken van het ontspannende effect van bepaalde geneeskrachtige planten. Ze worden beschouwd als de perfecte natuurlijke remedie tegen slaapstoornissen. De planten waar onze grootmoeders bij zweerden zijn onder andere:  

• Passiebloem: Het extract van de passiebloem zou receptoren op zenuwcellen stimuleren, o.a. de benzodiazepine-receptor, die een kalmerend en slaapverwekkend effect teweegbrengt.  
• Valeriaan: Valeriaan heeft soortgelijke eigenschappen als passiebloem. Valeriaan heeft een direct effect op het centrale zenuwstelsel en werkt angstremmend, slaapverwekkend en kalmerend. De effectiviteit van valeriaan is te danken aan het feit dat bepaalde stoffen uit de valeriaanwortel de afbraak van gamma-aminoboterzuur (GABA) in de hersenen remmen. Te lage GABA-niveaus worden in verband gebracht met stress, angst, nervositeit en slecht slapen.
• Hop: De hennepplant heeft een kalmerend effect en werkt als een huismiddeltje tegen slapeloosheid, omdat de ingrediënten het slaap-waakritme kunnen regelen. Hop heeft mogelijk een soortgelijk effect als het lichaamseigen slaaphormoon melatonine, hoewel er tot nu toe geen studies zijn die zich uitsluitend hebben gericht op het effect van hop op de slaap. Het is echter wetenschappelijk bewezen dat de combinatie van hop en valeriaan een slaapbevorderende werking heeft. Combinatiepreparaten met beide planten kunnen dan ook helpen bij slaapstoornissen.
• Lavendel: Lavendel wordt beschouwd als dé geneeskrachtige plant bij uitstek voor slaapstoornissen en wordt al sinds de middeleeuwen gebruikt voor het inslapen en doorslapen. De essentiële oliën in lavendel blokkeren de afgifte van de stresshormonen noradrenaline en adrenaline en voorkomen ook de afbraak van het gelukshormoon serotonine. De gevolgen zijn rust en evenwicht en een gemakkelijker inslapen. Lavendel in de vorm van lavendelolie is ook ideaal om op de binnenkant van de polsen aan te brengen voordat je naar bed gaat of om in een sprayflacon met water het kussen te bevochtigen.
• Citroenmelisse: Deze plant wordt ook in de geneeskunde gebruikt om de slaap te bevorderen vanwege het kalmerende en angstverlichtende effect, dat ook voornamelijk te danken is aan de kalmerende essentiële oliën.
• Sint-janskruid: De plant wordt niet alleen ingenomen bij angststoornissen, depressieve stemmingen en paniekaanvallen, maar het stressverminderende effect kan ook helpen bij slaapproblemen door de behoefte aan slaap weer op de voorgrond te plaatsen. 

Je kunt alle genoemde geneeskrachtige planten innemen als thee met gedroogde plantendelen. Drink best je kopje thee vlak voor het slapengaan en verwijder alle stoorzenders uit de slaapkamer. Idealiter ontspan je voordat je naar bed gaat met een boek of meditatie en bereid je je lichaam voor op de nacht met een regelmatige avondroutine.  

Alle geneeskrachtige planten zijn echter ook verkrijgbaar als preparaten bij de apotheek of drogist, bijvoorbeeld capsules of dragées. Houd er echter rekening mee dat het effect bij de inname van preparaten met geneeskrachtige planten vertraagd is, waardoor je meestal pas na ongeveer twee weken van de positieve effecten profiteert. Een beetje doorzettingsvermogen kan dus lonen.  

De meeste van de genoemde geneeskrachtige planten worden ook verwerkt tot geurolie. Als je een paar druppels toevoegt aan een geurlamp, verspreidt de kalmerende geur zich door de hele kamer. Je kunt de gedroogde planten ook in een geurzakje doen en naast je kussen leggen, als spray gebruiken of een paar druppels lichaamsolie op je huid aanbrengen en inwrijven. Bij inademing hebben de geuren een kalmerend effect op het zenuwstelsel en zorgen zo voor ontspanning.  

Er zijn ook homeopathische slaapmiddelen verkrijgbaar. Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs is voor het werkingsmechanisme van homeopathische middelen (zoals bij sommige van de hierboven beschreven huismiddeltjes), werken ze volgens onderzoekers binnen het kader van het placebo-effect, dat wel goed gedocumenteerd is. Of je je toevlucht neemt tot homeopathie om beter te slapen, is daarom ook een kwestie van geloof.  

Homeopathische middelen zijn vaak verkrijgbaar als bolletjes. Dat zijn kleine rietsuikerbolletjes die bevochtigd zijn met een homeopathisch versterkt actief ingrediënt. Vanuit het oogpunt van alternatieve geneeskunde kunnen de volgende dingen je helpen om in slaap te vallen en in slaap te blijven:  

• Amber Als je gedachten constant in rondjes draaien, bij prikkelbaarheid, nervositeit en piekeren  
• Carcinosinum Voor psychisch veroorzaakte slapeloosheid.  
• Ignatia Voor een lichte slaap waaruit je ‘s nachts steeds wakker wordt.  
• Valeriana Officinalis  Voor innerlijke nervositeit, rusteloosheid en zorgen.  
• Kamille Voor emotionele overprikkeling of prikkelbaarheid.  
• Passiflora incarnata Bij nervositeit, angst of overprikkelbaarheid.  
• Koffie Voor overprikkeling van lichaam en geest.  

Welke homeopathische middelen je in jouw situatie gebruikt, kun je te weten komen bij een homeopaat of alternatieve geneesheer, maar ook bij artsen die homeopathie beoefenen. Ze zullen je ook informeren over de dosering en het werkingsmechanisme van de alternatieve medische behandelmethode. Onthoud echter dat homeopathische middelen geen wondermiddelen zijn en niet bij iedereen (in dezelfde mate) werken. 

Tenzij je een gediagnosticeerde slaapstoornis of psychiatrische ziekte hebt, kun je je slaapproblemen onder controle krijgen met oma‘s huismiddeltjes, zelfs zonder slaappillen. In de meeste gevallen kunnen moeilijkheden bij het inslapen en doorslapen verlicht worden door veranderingen in de slaapomgeving en de bijbehorende rituelen voor het slapengaan. Als de symptomen echter langer dan een maand en minstens drie keer per week optreden en je je ernstig beperkt voelt in je dagelijkse leven door de gevolgen van slechte slaap, heb je misschien een ‘echte’ slaapstoornis. In dit geval moet je medische, psychologische of psychiatrische hulp zoeken. Zodra de oorzaak van je problemen bekend is, zul je je snel weer beter voelen en zul je ook meer energie hebben in je dagelijkse leven.