Constante vermoeidheid ondanks veel slaap - meest voorkomende redenen en tips

Slaapgebrek

De slaapgeneeskunde raadt volwassenen aan om ‘s nachts 7 tot 8 uur te slapen. Krijg je ‘s nachts genoeg slaap? Dan moet je uitzoeken of de kwaliteit van je slaap de reden kan zijn waarom je de hele dag moe en lusteloos bent. Wearables of slaaptrackers registreren ‘s nachts je slaap en bepalen - en analyseren zelfs - je slaapfasen. Deze hulpmiddelen kunnen je een eerste inzicht verschaffen. Tijdens de slaap doorloopt het lichaam verschillende fases, waaronder lichte slaap, diepe slaap en remslaap. Vooral als je gestoord wordt tijdens de diepe slaap of remfase kan dat de kwaliteit van je slaap verminderen - en ervoor zorgen dat je je overdag moe voelt.

Constante stress

Heb je veel stress? Zelfs als je ‘s nachts voldoende slaapt, kan chronische stress de energiebronnen van je lichaam overdag snel uitputten. Een hoog stressniveau verhoogt namelijk ook het adrenalineniveau in het lichaam - wat leidt tot permanente uitputting en vermoeidheid overdag. Integreer je vaste rituelen zoals ontspanningsmethodes (bijv. yoga of meditatie, lezen, baden of een wandeling) in je avondroutine voordat je naar bed gaat, kan je lichaam zich uitschakelen en stress tegenhouden.

Onevenwichtige voeding

Een onevenwichtig dieet met weinig voedingsstoffen kan er ook voor zorgen dat je ondanks je slaap voortdurend moe bent. Vooral ijzer en vitamine B12 en D zorgen voor een alerte geest. Bij een ijzertekort transporteert het bloed te weinig zuurstof naar de hersenen, waarbij de symptomen variëren van vermoeidheid en slaapstoornissen tot kortademigheid. Vitamine B12 speelt daarentegen een belangrijke rol in de hematopoëse en dus voor zuurstof. Vitamine D versterkt de spieren en het immuunsysteem. Een gebrek aan al deze voedingsstoffen kan ervoor zorgen dat je je uitgeput voelt.

Je vindt ijzer en vitamine B12 in vis, rundvlees, zeevruchten en zuivelproducten zoals kaas, yoghurt en kwark. Als je vegetariër of veganist bent, kun je aan je ijzerbehoefte voldoen met voedingsmiddelen zoals kikkererwten, linzen en noten, of consumeer je zaden zoals pompoenpitten, lijnzaad en hennepzaad. Ook amarant, quinoa en gierst bevatten veel ijzer.

Vitamine D daarentegen wordt alleen via de zon door het lichaam opgenomen. 20 minuten per dag op je armen en gezicht is genoeg om een tekort te voorkomen. Houd er echter rekening mee dat vitamine D in onze breedtegraden alleen tussen maart en oktober door de zon kan worden aangemaakt.

Een blik op je voedingspatroon kan je dus een belangrijke indicatie geven over hoe je je vermoeidheid overdag onder controle kunt krijgen.

Gebrek aan beweging

Kun je je de laatste keer herinneren dat je helemaal uitgeput in bed viel na een wandeling of een intensief sportprogramma? Zo niet, kan dat de reden zijn van je voortdurende vermoeidheid ondanks voldoende slaap. Een inactieve levensstijl kan je juist moe maken en van energie beroven - ook al denk je misschien dat je je door weinig beweging beter uitgerust voelt. Aan de andere kant kan regelmatige lichamelijke activiteit helpen om je energieniveau op te krikken. Je hoeft hier trouwens geen vermoeiende work-outs voor te doen. Het volstaat al om meer gematigde lichaamsbeweging in je dagelijkse routine op te nemen. Laat bijvoorbeeld de auto vaker staan en ga op de fiets naar het werk of doe je boodschappen op de fiets. Neem de trap in plaats van de lift of roltrap te gebruiken. Of stap gewoon een halte eerder uit de bus of trein om de rest van de weg naar huis of naar je werk te lopen.

Slechte slaaphygiëne

Ook door externe factoren kun je slecht slapen - en je daardoor de volgende dag constant moe voelen. Slaaphygiëne omvat alle invloeden die je slaapomgeving op je heeft: kamertemperatuur, licht en geluid, maar ook lattenbodem, matras en kussen. Zorg er dus voor dat het in je kamer niet te warm of te koud is (18 graden is ideaal volgens experts), dat licht buiten wordt gehouden door jaloezieën, plisségordijnen of gordijnen en dat je niet gestoord wordt door lawaai. Zorg ook voor een regelmatig slaapritme. Idealiter ga je elke avond op dezelfde tijd naar bed en sta je ‘s ochtends op dezelfde tijd op.

Een goede slaapgewoonte houdt overigens ook in dat je geen elektronische apparaten meeneemt naar bed en dat je ze tijdig uitschakelt voordat je gaat slapen. Met deze apparaten houden we ons namelijk kunstmatig wakker, hoewel we moe zijn. Smartphones, tablets en dergelijke zenden blauw licht uit, dat de productie van het slaaphormoon melatonine remt. Je valt niet alleen later in slaap, maar je nachtrust kan daardoor ook slechter zijn. Daarom kun je overdag last hebben van voortdurende vermoeidheid.

Kussens en matrassen die je slaaphouding optimaal ondersteunen, kunnen ook een grote hulp zijn om beter te slapen. We raden onze ‘RECOVERY BASE’ aan. Dit matras vormt zich naar uw lichaamscontouren en biedt optimale drukverlichting, waardoor het geschikt is voor elk lichaamstype en elk slaaptype. Het nekkussen ‘RECOVERY PILLOW’ is gemaakt van elastisch hoogtechnologisch traagschuim, waardoor het zich aanpast aan de natuurlijke slaaphouding en zo spanningen in het schouder- en nekgebied kan voorkomen.

Overmatig koffiegebruik

Het klinkt op het eerste gezicht tegenstrijdig: hoewel koffie wordt beschouwd als een stimulerend middel, kan te veel koffie je juist moe maken. Dat komt omdat cafeïne ook de concentratie van adenosine in het lichaam stimuleert. En adenosine maakt je op zijn beurt slaperig. Als je dus het gevoel hebt dat je de hele dag alleen maar zou willen slapen, test dan eens of je niet te veel koffie drinkt. Om het adenosineniveau in het lichaam te verlagen, helpt uiteindelijk alleen cold turkey: zodra je een paar dagen geen koffie drinkt, lost het probleem zichzelf op omdat de adenosineconcentratie zichzelf reguleert.

Weet je niet zeker of je te veel drinkt? Experts raden aan om niet meer dan 400 ml cafeïne per dag te consumeren. Dat komt overeen met ongeveer 4 kopjes koffie. Voor je energieniveau is dat meer dan genoeg. Houd er wel rekening mee dat ook andere dranken cafeïne bevatten, bijvoorbeeld cola, zwarte thee of energiedrankjes. Als je deze dranken ook consumeert, vermindert de hoeveelheid koffie die je mag consumeren.

Slechte lucht

Als je echt in een flow werkt, gaan een paar uur snel voorbij. Dat merk je ten laatste wanneer je je ‘s middags moe voelt achter je bureau. Een mogelijke reden hiervoor herken je als je de kamer even verlaat en weer binnenkomt. Als je merkt dat er geen luchtcirculatie is en het muf ruikt, is het hoog tijd om te ventileren. Onze hersenen hebben namlijk zuurstof nodig om goed te functioneren - het liefst regelmatig. Benauwde lucht heeft daarentegen een negatief effect op je energieniveau en zorgt ervoor dat je je moe en lusteloos voelt. De kamer één keer luchten kan wonderen doen. Zorg dus regelmatig voor frisse lucht in je werkkamer. 

Wintermoeheid

Tijdens de lange, koude wintermaanden kun je ook overdag constant moe zijn, ook al slaap je veel. We hebben het dan over zogenaamde wintermoeheid, een vorm van seizoensgebonden depressie die wordt toegeschreven aan het gebrek aan natuurlijk zonlicht tijdens de donkere wintermaanden. Omdat er minder lang daglicht is en de intensiteit van het zonlicht lager is tijdens de wintermaanden, kan dit leiden tot een verstoring van de regulatie van het circadiaan ritme. Dat staat in voor de slaap-waakcyclus en beïnvloedt de hormoonhuishouding. Bovendien maakt het lichaam in de wintermaanden door het gebrek aan licht te veel van het slaaphormoon melatonine aan - wat meestal ook leidt tot meer vermoeidheid overdag.

Medicijnen nemen

Lees je altijd de bijsluiter voordat je een nieuw medicijn inneemt? Veel mensen doen dat waarschijnlijk niet. Daarom heb je misschien over het hoofd gezien dat je tabletten, pillen enz. stoffen bevatten die je moe maken. Dat komt vaak voor bij antihypertensiva, geneesmiddelen met benzodiazepinen als werkzame stof (gebruikt bij angst, agitatie en spanningstoestanden), antihistaminica (allergietabletten), anti-epileptica of antidepressiva. Als je je realiseert dat je gewoon de hele dag zou kunnen slapen, kijk dan even naar de bijsluiter. Als je een verband vermoedt, raadpleeg dan eerst je arts en stop nooit op eigen initiatief met het innemen van tabletten. 

Slaapstoornissen en andere medische oorzaken

Hoewel het de moeite waard is om eerst naar je slaaphygiëne te kijken, kunnen er ook medische redenen zijn waarom je je voortdurend moe voelt hoewel je voldoende slaapt. Het kan bijvoorbeeld gaan om schildklieraandoeningen, bloedarmoede, rustelozebenensyndroom, diabetes, slaapapneu, hart- en vaataandoeningen, hormonale oorzaken of het vermoeidheidssyndroom - een pathologische vermoeidheid die het gevolg is van infecties of andere ziekten.

Als de vermoeidheid aanhoudt gedurende een periode van 3 maanden en je minstens drie keer per week problemen hebt om in slaap te vallen en door te slapen, raadpleeg je een arts om mogelijke onderliggende medische problemen uit te sluiten. Vraag jezelf ook af of je een familiegeschiedenis hebt van een van de hierboven genoemde ziekten en dus een groter risico loopt om ze te krijgen.